لعاب سرد محلولی است که همان گونه که از نام آن پیداست سرد می باشد و به کوره و حرارت نیازی ندارد. لعاب سرد بدون پخته شدن و حرارت دیدن محصولات را صاف و شفاف می کند و نتیجه مانند لعابی ست که حرارت دیده و پخته شده است. لعاب سرد قدرت پوشانندگی بسیار بالایی نیز دارد و به راحتی خشک می شود. لعاب سرد در موارد مختلفی نظیر چسبندگی، براقی، اصلاح سطوح صیقلی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
لعاب‌های سرد به دلیل میزان چسبندگی و جلایی که دارد حتی در هنر میناکاری که نیازمند ظرافت و دقت بسیار در ساخت و طراحی هست نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لعاب برای نقش برجسته های میناکاری در سرامیک های نسوز مورد استفاده قرار می گیرد. هنرمندان معروف و برجسته در عرصه سفالگری علاقه زیادی به لعاب‌های سرد به‌خصوص در سال‌های اخیر پیدا کرده‌اند. لعاب سرد در گذشته جز تولیدات داخل بود اما با گذشت زمان وارد هنر جهانی شد و در بازار های جهانی قابل رقابت شد.
آنچه می خوانید:
مزایا و کاربرد لعاب سرد بدون کوره
- یکی از مزایای لعاب سرد تنوع بسیار در رنگ بندی می باشد که باعث ایجاد جذابیت در رنگبندی و درخشش انواع ظروف سفالی و سرامیکی می شوند. لعاب سرد دارای طیف رنگ با ده نوع رنگ متنوع و ماندگاری بالا می باشد.
- یکی دیگر از مزایای استفاده از لعاب سرد ایجاد ساختاری ضخیم بر روی سفال می باشد . برای لعاب کاری با قلمو ابتدا رنگ لعاب را به خوبی مخلوط کنید و سپس با کمک قلمو رنگ لعابی را روی ظرف پخش کنید. در انتهای هر مرحله قلمو را کامل با محلول تینر پاک کنید و بشویید. اگر در این روش از زیر لعابی روی سطح ظروف استفاده کنیم زیبایی کار دو چندان می شود.
- ویژگی دیگر لعاب سرد عدم استفاده از کوره سفالگری است. بهترین روش برای لعاب کاری بدون کوره لعاب سرد است، افراد علاقه مند به هنر سفالگری که به هر دلیل امکان تهیه کوره ندارند و می خواهند محصولات سفالی خود را لعاب کاری کنند می توانند به کمک لعاب سرد زیبایی و مقاومت به محصول خود ببخشند . استفاده از این روش برای افرادی که در منزل خود محصولات سفالی را طراحی و نقاشی می کنند و ازین راه کسب در آمد می کنند یه انتخاب عالی به حساب می آید.
- مزیت دیگر لعاب سرد صرفه جویی در زمان و انرژی است زیرا در این روش لعاب به سرعت خشک می شود و احتیاجی نیست صبر کنیم تا لعاب پخته شود. لعاب کاری سفال با لعاب سرد اگر با حوصله و دقت انجام شود از نظر کیفیت با لعاب های دیگر تفاوتی نخواهد داشت .
آموزش نحوه لعاب‌کاری سفال و سرامیک با لعاب سرد
لعاب سرد بسیار با صرفه می باشد و به راحتی در دسترس قرار می گیرد. ابتدا ظرف مورد نظر را بطور کامل سمباده می کشیم و سطح آن را صاف و یکدست می کنیم، سپس گرد و غبار روی آن را که بعد از سمباده کشیدن ایجاد شده با یک دستمال تمیز پاک می کنیم. در مرحله بعد سطح کار را با رنگ اکرلیک سفید کاملا رنگ می کنیم و با توجه به طرح مورد نظر روی آن را با خمیر دورگیری کرده و صبر می کنیم تا خمیر خشک شود. رنگ را با حلال ترکیب می کنیم تا حالت لعابی ایجاد شود و این محلول را به صورت یکسان روی همه ی قسمت های ظرف میریزیم و صبر می کنیم تا در هوای آزاد خشک گردد.
ابزار و رنگهای لعاب سرد
- رنگ های سرامیکی
- رنگ های آکریلیک
- دورگیر آکریلیکی
- حلال رنگ
- قلم موی مناسب
- ظرف مناسب
- سمباده
- چسب چوب
معرفی رنگهای سرامیکی
یکی از ویژگی های بارز رنگهای سرامیکی این است که به راحتی در بازار پیدا می‌شوند و تنوع رنگ بسیار بالایی دارند، همچنین می‌توانید با ترکیب کردن رنگها با یکدیگر رنگهای جدید و خاصی را برای استفاده ایجاد کنید. رنگ لعاب سرد حاوی خاک رس و گچ می باشد. این رنگها دارای گوی‌های بسیار کوچک سرامیکی می باشند که با نزدیک شدن به هم سطحی صاف ایجاد کرده و باعث گسترش رنگ دانه ها در سطح محصول می شوند.
رنگهای سرامیکی مقاومت بسیار بالایی دارند بگونه ای که در صنعت اتومبیل سازی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. لازم به ذکر است این رنگها قابل شستشو می باشند و برای کودکان بی خطر بوده و ایجاد حساسیت نمی کنند.
رنگهای اکریلیک
رنگ های اکریلیک نوعی رنگ محلول در آب است. ویژگی بارز این رنگها این است که به سرعت خشک می شوند. این رنگها به ظروف ما استحکام می بخشند و از شکنندگی آن جلوگیری می کند. این رنگ از نظر صنایع غذایی مورد تایید نیست و بیشتر برای محصولات تزیینی مورد استفاده قرار می گیرد.
دورگیر اکریلیکی
خمیر دورگیر هم به صورت آماده در بازار وجود دارد هم می توانیم آن را خودمان درست کنیم. برای تولید این دورگیر مقداری مل با رنگ روغنی ترکیب می کنیم و خمیر به دست آمده را جهت استفاده در قیف میریزیم . برای تکنیک لعاب سرد می توانیم از خمیر دورگیر آماده نیز استفاده کنیم. با استفاده از این دورگیرها می‌توانیم خطوط زیبایی روی ظروف ایجاد کنیم.
حلال رنگ
حلال رنگ محلولی است که به وسیله آن رنگها را می توانیم باهم ترکیب کنیم و رنگ جدید ایجاد کنیم . معروف ترین حلال برای رنگهای لعاب سرد تینر روغنی می باشد.
قلم موی مناسب
قلم موی مورد استفاده برای اینکار بسیار مهم است و جنس قلم و اندازه آن در طراحی و نقاشی بسیار تاثیر گذار است، به عنوان مثال برای طرح‌های ظریف تر معمولا از قلم موی باریک استفاده می کنند. برای تکنیک لعاب سرد قلم موهایی که سر آنها گرد است بیشتر استفاده می‌شوند.
ظرف مناسب
ظرف مورد استفاده برای تکنیک لعاب سرد باید محکم بوده و سطح آن صاف و صیقلی باشد. همچنین می‌توانید با استفاده از سمباده سطح آن را به خوبی سمباده بکشید و صاف و یکدست کنید.
ویژگی ضدخش بودن لعاب‌های سرد
لعاب سرد همانند سایر لعاب‌ها از مقاومت بالایی برخوردار است و استحکام بالایی به ظروف علی الخصوص گلدان‌های سفالی و سرامیکی می بخشد و به آن ها خاصیت ضد خط و خش بودن می دهند. مقاومت این لعاب‌ها به گونه‌ای است که اگر روی ظرفی را بپوشانند، نمی‌توانیم روی آن ظرف خط و خش ایجاد کنیم البته نحوه نگهداری از ظروف نیز در طول عمر آن موثر است.
سخن پایانی
در این مطلب تلاش کردیم شما را با تکنیک لعاب سرد و مزایای استفاده از آن آشنا کنیم . همانطور که در بالا اشاره شد این روش برای علاقه مندان این رشته که امکانات کار با کوره را ندارند بسیار کاربردی می باشد.
سلام ممنون از مطالب مفیدتون سوالی که ذهنمو درگیر کرده اینه که اگه ظرفی رو لعاب سرد بزنیم میشه داخلش غذا سرو کرد؟؟حالا چه غذا های داغ و چه سرد …ممنون میشم پاسخ بدید🌷
سلام و درود
خوشحالیم که مورد پسند شما قرار گرفته این مطلب.
در هر ظرفی که بر پایه سرب لعاب شده باشه سرو غذا و نوشیدنی گرم مشکل دارد. همچنین لعاب سرد مانند لعابی که در کوره پخته می شود کارایی یکسانی دارد. ولی اصولا این نوع ظروف بیشتر برای دکور و یا در برخی از موارد برای سرو مواد غذایی سرد استفاده می شود.