گاها ، بعد از گذر سال ها از ساخت آثار سفالی زیبا ، شکاف ها یا ترک هایی بر روی آن آثار بوجود می آید که این حالت مخصوصا برای آثار سفالی که یک بار حرارت دیده شده اند رخ می دهد . بعضی مواقع این شکاف ها بسیار قابل مشاهده می باشند که در این زمان باید چاره ای برای آن ها در نظر گرفته شود اما گاهی اوقات این شکاف ها را می توان چشم پوشی کرد .
پدیده ای را که در مورد آن توضیح داده ایم لعاب گسیختگی نام دارد . این پدیده اوایل به صورت یک اشکال و ضایعه مورد بحث قرار می گرفت اما به مرور زمان بعضی از استادان و هنرمندان از زاویه ای دیگری به این پدیده نگاه کردند و زیبایی را در این پدیده کشف کردند که از آن به بعد پدیده ای به نام لعاب برف دانه ای ایجاد شد .
آنچه می خوانید:
تاریخچه لعاب برف دانه ای
احتمالا برای افراد این موضوع جالب به نظر بیاید که نخستین بار در کشور چین ، در دوره ی پادشاهی سونگ ، هنرمندان این عرصه یعنی سفالگران ، جزء نخستین افرادی بودند که به این ترک های بوجود آمده بر روی اجسام سفالی نه تنها به عنوان یک اخلال یا ایراد نگاه نکردند بلکه پدیده ای زیبا و منحصر فردی را کشف کردند.
آن ها بر این تلاش بودند که ترک های بوجود آمده را با لعاب هایی از جنس طلا ، نقره و دیگر لعاب های ذوب شده ترکیب کنند و زیبایی و جلوه این ظروف سفالی با استفاده از این شیوه باعث افزایش بیش از پیش این دوره گردید . امروزه بسیاری از هنرمندان عرصه سفالگری از لعاب برف دانه ای برای ایجاد آثاری زیبا و منحصر به فرد استفاده می کنند که این شکاف های زیبا ( ترک های برف دانه ای ) به عنوان ابریشم طلایی یا تارهای طلایی گفته می شود .
لعاب برف دانه ای چگونه بوجود می آید
لعاب برف دانه ای چگونه بوجود می آید اکثرا همه ی اجسام زمانی که سرد می شوند ، منقبض می گردند و زمانی که حرارت می بینند ، منبسط می گردند .هنگامی که در یک کاسه سفالی ، لعاب با خاک سفالگری هردو باهم حرارت ببینند ، با یکدیگر ترکیب می شوند . همانگونه که سرد می گردنند اگر لعاب آن زودتر از خاک سفالگری منقبض گردد شکسته یا شکاف روی آن ایجاد می شود و هنگامی که عکس این پدیده رخ دهد یعنی خاک سفالگری قبل از لعاب منقبض گردد در نتیجه تکه تکه شدن رخ خواهد داد با این وجود لعاب بر روی سفال شکافته می شود ولی اگر بین سفال و لعاب میزان فشردگی متعادل باشد باعث مستحکم شدن سفال می گردد .
ولی با این وجود نه تنها در مقابله با ضربه های احتمالی و فشار ، مقاومت و استحکام سازه را افزایش نمی دهد بلکه این فشار را تا حد از بین رفتن به میزان قابل ملاحظه ای بالا می برد . بدین منظور جهت کنترل کردن میزان فشار وارده نیاز به کوره هایی با تنظیم درجه حرارت دارید که ظروف سفالی را در آن قرار دهید.
ظروف سفالی و ایجاد لعاب دانه کریستالی
انواع دیگری از لعاب ها وجود دارند که با اینکه تفاوت های اساسی زیادی با هم دارند یک نوع از آن به میزان قابل توجهی به لعاب برف دانه ای شباهت زیادی دارد که اغلب این نوع از لعاب ها را با نام لعاب دانه کریستالی می شناسند. هنرمندان ماهر و استاد ( سفالگران) در وهله ی اول ، برای ساخت لعاب کریستالی ، لعاب را در معرض حرارت خیلی بالا قرار می دهند تا کم کم به حالت مایع تبدیل شود . بعد از آنکه لعاب در دمای مورد نیاز قرار بگیرد ، درون آن دانه های زیبا و شگفت انگیزی بوجود می آید که به اصطلاح دانه های کریستالی به آن ها می گویند .
با بالا بردن دما تعداد زیادی از این دانه های کریستالی از بین می روند و به صورت مایع دیده می شوند ولی با کم کردن دمای کوره ، آن دسته از دانه هایی که در مقابل حرارت زیاد مقاومت بالایی داشته اند و از بین نرفتند ، مانند آهنربا ، مواد معدنی موجود را به درون خود جذب می نمایند که به این علت باعث بوجود آمدن کریستال هایی شکیل بر روی دانه ها می شوند .
علاوه بر این اگر حرارت بالای لعاب را بتوان حفظ کرد باعث بوجود آمدن بلورهای بزرگتر و شکیل تری خواهد شد . برخی از سفالگران که نمی توانند لعاب برف دانه ای را بر طبق این شیوه ایجاد کنند از شیوه های دیگری همچون کنترل کننده کوره الکتریکی استفاده می کنند که می توانند لعاب های برف دانه ای زیبایی را با این شیوه تولید و به بازار عرضه نمایند . اگرچه تولید لعاب سفالگری هایی مانند لعاب دانه کریستالی و لعاب برف دانه ای از لحاظ فنی و ساخت ، کاری زمانبر و مشکل می باشد اما ظاهری جذاب و زیبا را بوجود می آورد که منحصر به فرد و مثال زدنی می باشد .
سخن پایانی
به دلیل انبساط و انقباضی که این لعاب ها در مراحل ساختشان برایشان بوجود می آید ترک هایی با طرح های منحصر به فرد و زیبایی را بر روی ظروف سفالی ایجاد می کنند که طرفداران زیادی را در بین ظروف سفالی دارا می باشند که به این ترک های زیبا ، لعاب دانه کریستالی یا لعاب برف دانه ای گفته می شود که جایگاه ویژه ای را در بازار داخلی و خارجی به خود اختصاص می دهند .
