معرفی لالجین – مهد سفالگری ایران ❤️

اگر علاقه مند به هنر دیرینه و قدیمی سفالگری و محصولات زیبا و منحصر به فرد سفالی هستید ، با ما همراه باشید تا شما را با پایتخت سفالگری ایران، لالجین آشنا کنیم.

لالجین پایتخت سفالگری ایران

لالجین شهری سردسیر در 25 کیلومتری شمال استان همدان واقع در شهرستان بهار، یکی از قطب های گردشگری این استان و پایتخت سفالگری  و همچنین مهد سفالگری ایران می باشد. لالجین در واقع دشتی زیبا میان دو رودخانه در شمال و جنوب به نام رودخانه قوری چای و یکه چای می باشد.  تاریخ کهن  و هنر سفالگری شهر لالجین را به پایتخت سفالگری جهان تبدیل کرده است که بخش عظیمی از صادرات سفال کشور ایران را به دوش می کشد.

ثبت جهانی این شهر در یونسکو در سال 2015 باعث رشد اقتصادی هر چه بیشتر این شهر و حضور گردشگران بیشتر در این منطقه گردیده است. این شهر مملو از کارگاه های سفالگری متعدد است. این شهر علاوه بر بیش از 900 واحد تولید و فروش سفال یک کارگاه ثبت شده به نام کارگاه عسگری دارد که از محل های گردشگری این شهر می باشد.

علت نام گذاری لالجین

مرم لالجین ترک هستند و به زبان آذری صحبت می کنند. گویش آن ها ترکیبی از قشقایی استان فارس و ترکی شاهسونی استان قم و مرکزی می باشد. به عقیده محققان نام لالجین از یک قبیله ترک با عنوان لاچین (پرنده شکاری) گرفته شده است و در گذر زمان به لالجین تغییر کرده است. عده ای دیگر معتقدند واژه لالجین از ترکیب واژه های «لاله» و «جین» به معنی شهر لاله ها گرفته شده است. اهالی این شهر نام شهر خود را للین یا لالون تلفظ می نمایند.

اهالی این شهر دو بار پس از شهر نشین شدن مورد حمله اقوام دیگر قرار گرفتند .اولین بار هنگام حمله مغول این شهر ویرانه شد و بار دوم هنگام حمله محمود افغان در زمان حومت صفویان این شهر با خاک یکسان شد. بیشتر مردمان این شهر به سفالگری و شغل های وابسته به آن مشغولند و فنون سفالگری را سینه به سینه به نسل های بعد از خود منتقل می کنند.

کوره های سنتی لالجین همدان

شما به آسانی می توانید برای بازدید از پایتخت سفالگری ایران و آثار هنری زیبای آن راهی همدان شوید. هنگام ورود به شهر کوره های سنتی این منطقه را که از آجر درست شده اند حتما میبینید. این کوره ها دو طبقه ای هستند. قسمت پایین که تنوره نام دارد دارای مشعل و شعله آتش و قسمت بالای آن طاقچه هایی است که سفال های شکل گرفته را برای پختن روی آن میچینند. سفال ها پس از پخته شدن در کوره آماده لعابکاری می شوند و تمام مراحل سفالگری در همین شهر انجام می شود. این آثار صنایع دستی معروفی هستند که با آب و خاک و هنر دست مردمان این بوم شکل گرفته و ساخته می شوند.

آثار سفالی چگونه در کارگاه سفالینه می شوند

لالجین پایتخت سفالگری ایران و شهر گل و سفال است و شغل اکثر زنان و مردان آن سفالگری است. جالب است بدانید خاک سفالگری این شهر از روستای دستجرد تامین می شود و با کامیون به کارگاه های سفالگری ارسال می شود. خاک این منطقه رسی بوده  مرغوبتر از سایر نقاط ایران است. خاکهای کلوخه شده در سایز های مختلف در ظرفهای بزرگی با آب مخلوط می شوند  و محصولی که به دست می آید غاب گل یا لوا نامیده می شود. لوا را با استفاده از الک از صافی عبور می دهند تا ناخالصی خاک از آن جدا شود .

سپس آن را به مدت چند روز در جایی قرار می دهند و به آن دست نمی زنند تا سفت شود .در مرحله بعد با چوبی بلند خطوطی به عمق چند سانتی متر روی گل سفت شده ایجاد می کنند.پس از خشک شدن از گل از محل این خطوط ترک می خورد و به صورت خشت در می آیند. خشت ها را به محل ترپاقدان (خاکدان) در کارگاه منتقل می کنند. در ترپاقدان چند نفر این خشت را ورز می دهند و آن را به اندازه های کوچکتری مانند کله قند تقسیم می کنند که به آن ها چانه می گویند. در مرحله نهایی چانه ها توسط چرخکار سفالینه می شود و تبدیل به محصول می شود.

نقاشی روی سفال در لالجین چگونه است ؟

سفالگران در لالجین از دو روش برای نقاشی آثار استفاده می نمایند. روش اول که مرسوم تر است استفاده از رنگ های پلاستیک و روغنی است . در روش دوم برای نقاشی آثار از رنگهای معدنی استفاده می کنند که از مزایای آن ثابت ماندن رنگ روی محصولات پس از پخته شدن آنهاست. هنرمندان سفال در لالجین در سال های اخیر روشی جدید برای نقاشی ابداع کردند که روش مینایی نام دارد. در این روش با استفاده از مایع مینا روی آثار لعاب خورده نقاشی می کنند.

این مایع پس از پخته شدن در کوره سفالگری به لایه نازکی از فلز تبدیل می شود و به صورت رنگ های  مسی، عنابی، طلایی یا سایر رنگ ها مشاهده می شود. به عبارتی این روش نوین تلفیق هنر میناکاری اصفهان و سفال همدان است که سبکی جدید در عرصه صنایع دستی این شهر ایجاد کرده است. تاریخچه پیدایش سفال مینایی به قرن ششم هجری برمی گردد. در آن زمان برای نقاشی مینایی روی اشیاء سفالی  بیشتر صحنه شکار و حیوانات به تصویر کشیده می شد.

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم شما را با مهد سفالگری ایران ، شرایط آب و هوا، مردمان این شهر و آثار سفالی و هنر درینه ایرانی آشنا کنیم . با سفر به لالجین علاوه بر بازدید بناهای تاریخی و تمدن کهن این شهر می توانیم از هنر و سرمایه ملی حمایت کنیم . امیدوارم مطالب بالا برایتان مفید بوده باشد.